In juni 2018 verscheen een nieuw boek van Andries Baart, geschreven in samenwerking met Jan den Bakker: De ontdekking van kwaliteit. Theorie en praktijk van relationeel zorg geven. Het boek is het resultaat van een intensieve zoektocht naar kwaliteit in met name de sectoren zorg en welzijn. Over kwaliteit kan vanuit de bedrijfskunde worden nagedacht, of vanuit de filosofie of bijvoorbeeld in operationele termen. Alle drie de manieren van denken hebben hun verdiensten maar ook hun moeilijkheden en beperkingen. Die worden beschreven. Bepleit wordt een kritische reflectie op zorgkwaliteit vanuit zorgethiek en presentie.
Door Baart (deels eerder) geagendeerde thema’s komen in het boek terug: zoals het verschil tussen verantwoorde zorg en goede zorg, het verschil tussen zorgrelatie en relationeel zorg geven, het cultiveren van kwaliteitsbewustzijn en de praktisch wijze professional die verstandigheid boven gehoorzaamheid stelt. De thema’s komen samen in een ZorgEthisch Model (ZEM) waarmee over kwaliteit systematisch kan worden nagedacht vanuit de opgaven van de zorgontvanger. Het model leent zich voor diverse doeleinden: voor het bespreken van casuïstiek, het inrichten van de organisatie en het nadenken over verantwoording. Het boek geeft voorbeelden en formuleert vragen voor (zelf)onderzoek. Het ZEM is de afgelopen jaren intensief verkend en uitgeprobeerd in een Werkplaats Kwaliteit waarin 15 maatschappelijke organisaties participeerden. Daarnaast is ook volop geëxperimenteerd in allerlei organisaties. De ontwikkeling gaat echter verder. Via een QR-code in het boek kunnen steeds de meest actuele werkbladen worden gedownload. In het kader van het verschijnen van dit boek werden in 2018 twee masterclasses gewijd aan dit onderwerp. Zie ook de presentatie die Andries Baart op 21 juni 2018 gaf ter inleiding op het boek.
