‘De eerste keer dat ik als kind op schoolkamp ging. Hoe onveilig en alleen ik me toen voelde.’… ‘De stress die ik nu al kan ervaren als ik mijn sleutels of portemonnee of iPhone kwijt ben…’‘Wanneer je middenin de nacht wakker wordt. En even totaal niet meer weet waar je bent…’‘Alsof je de marathon loopt, of misschien wel vier keer na elkaar. Dat je spieren aanvoelen alsof er gewichten aan je armen en benen hangen…’‘De ervaring dat je een lunapark of spookhuis in wordt gestuurd…’.
Toen we een aantal professionals binnen Zorgbalans vroegen hoe het volgens hen was om iemand met gevorderde dementie te zijn,zeiden ze bijna allemaal: onveilig. Het moet angstig zijn, ontredderd en verdwaald. Hoewel anderen ook aangaven dat mensen met dementie vooral meer lijken aan te voelen –wat niet per se naar of angstig hoeft te zijn. Sommige professionals vonden dat de vraag eigenlijk niet te beantwoorden was. Immers, hoe kun je dat weten als je zelf –gelukkig –geen dementie hebt? En bovendien: ieder mens is uniek, elke bewoner ervaart het anders.
Toch putten juist deze professionals zich uit om hardop na te denken, bij zichzelf te rade te gaan en beelden op te roepen uit hun eigen leven. In pogingen iets dichterbij de mensen te komen die daar dag in,dag uit meeleven.
Op de een of andere manier ontroerde dat. Dat ze zo hard hun best deden om te zoeken naar eigen ervaringen van verdwaald zijn. Die misschien in de buurt kwamen van de dagelijkse realiteit van de mensen voor wie ze nu zorgden. Dat ze de moeite en tijd namen om daar bij stil te staan.En zich écht probeerden voor te stellen hoe het leven voor een ander kan zijn. Dementie begrijpen door de herinnering aan een achtbaan of een ziekenhuisbezoek…
‘Ik wist toen echt even niet wat ik moest doen.Het was Koninginnedag in een grote stad, het was heel druk en ik raakte verdrukt tussen de mensenmassa….’Of: ‘Toen een van mijn kinderen geboren was, en het niet goed met hem ging.Ik, net bevallen, met een doodziek kind, dwalend door dat enorme ziekenhuis. Zwetend en wel. En ik de afdeling niet kon vinden. En dat iemand op een goed moment naar me toe kwam en zei: het gaat niet goed met je. En me meenam naar de goede plek. … Dat bedenk ik dan als ik mensen hier soms rond zie lopen. Dat het dan toch fijn moet zijn, als iemand je dan bij de arm neemt.’
We gaan het misschien nooit echt weten, hoe het is om iemand met vergevorderde dementie te zijn. Maar je kunt altijd blijven zoeken.
©2018, Judith Leest, Stichting Presentie i.o.v. Zorgbalans
