Ballonnen en voor iedereen een stukje chocoladetaart. Summa College in Eindhoven straalde op donderdag 16 juni 2022 in alles ‘feest’ uit. En terecht, want het nieuwe practoraat ‘Relationeel werken in een onderwijsorganisatie’ werd geïntroduceerd. Summa College bestaat uit 26 mbo-scholen in de Brainportregio Eindhoven.

Het zien van de ander
Voor een volle zaal van ruim 120 man vertelde oud-student Jos over zijn leerweg en zijn dromen. ‘Op mijn zesde kreeg ik op school te horen dat het niet zoveel zou worden met lezen en schrijven’. Maar uiteindelijk rondde hij twee mbo-opleidingen af. Practor Jenny Zwijnenburg (sociaal werker en ontwikkelaar van Vangnetwerken) vertelt daarop: ‘Het zien van de ander is zo belangrijk als je goed onderwijs wil geven. Pas als je een student echt leert kennen, dan weet je hoe je hem of haar als onderwijsmedewerker goed kan ondersteunen. Dat doe je vanuit de relatie die je hebt’, zo vatte Jenny het practoraat ‘Relationeel werken in een onderwijsorganisatie’ in een notendop samen. Samen met Hans Panjoel (co-practor en docent aan Summa) begeleid zij de onderzoeken van dit practoraat. De onderzoeken worden samen met een lerende gemeenschap van onderwijswerkers van Summa opgezet en uitgevoerd.
Samenwerking
Het practoraat is een samenwerking tussen Summa en Stichting Presentie. Henk Slagt, lid van College van Bestuur van Summa College, Guus Timmerman en Judith Leest (Stichting Presentie) en de beide practoren knoopten twee linten aan elkaar, om deze samenwerking in te luiden. ‘Meestal wordt er een lintje doorgeknipt. Dat staat voor het openen van iets. Maar wij willen gaan verbinden.’ Door het practoraat wordt actieonderzoek ingezet als methode om te vergaren en verbeteringen te bewerkstelligen.
Die ene student
Er wordt op heel veel plekken binnen Summa – bewust en onbewust – al volop relationeel gewerkt. In de eerste plaats brengt het practoraat die praktijk in beeld. Zo doet het boekje ‘In Verbinding’ verslag van het eerste onderzoek van het practoraat. Daarin worden door docenten 30 verhalen verteld over ‘die ene student’. Die verhalen blijken opmerkelijk vaak over relationeel werken te gaan.
Relationeel werken met een groep
Het vervolg van het practoraat gaat onder meer over relationeel werken in en met groepen: hoe doe je dat? Hoe sluit je aan bij een groep als geheel? Dat gaat ongetwijfeld belangrijke kennis opleveren: niet alleen voor de onderwijspraktijk, maar ook voor het werken met groepen in bijvoorbeeld de ouderen- en jeugdzorg of de GGZ. Het vervolgonderzoek richt zich ook op wat relationeel werken vraagt van systemen en structuren.
Meer weten over het practoraat ‘Relationeel werken in een onderwijsorganisatie’? Ga naar: https://www.summacollege.nl/relationeelwerken
Zie ook de volgende artikelen:
- Andries Baart en Guus Timmerman in Van Twaalf tot Achttien (mei 2022): Relationeel onderwijs – bezien vanuit presentie;
- – Jenny Zwijnenburg en Hans Panjoel in Waardenwerk (zomer 2023): Samen niet weten en toch samen op weg gaan. Hoe relationeel werken de praktijk van het mbo kan versterken;
- – Lisette Bastiaansen en Guus Timmerman in Waardenwerk (zomer 2023): Reflectie op drie practoraten, vanuit presentie en pedagogiek.
Naschrift
In 2024 startte Jenny Zwijnenburg met een Professional Doctorate-traject aan de Hogeschool Utrecht. Eind 2024 werd Kennedy Tielman als practor aangesteld, naast Hans Panjoel.