Binnen de presentiebenadering is ‘waarnemen’ een belangrijk thema, vanuit de gedachte: hoe je zorg en hulp geeft, wordt voor een belangrijk deel bepaald door hoe je de ander ziet of waarneemt. En daarin kunnen flinke verschillen zitten. Niet alleen tussen collega’s onderling, maar bijvoorbeeld ook tussen beleidsmakers en professionals op de werkvloer. Waar de een zelfredzame burgers, vitale ouderen, mondige patiënten en behulpzame buren ziet, krijgt de ander voortdurend kwetsbare mensen in het oog. Mensen die aan hun lot worden overgelaten, van loket naar loket worden geschoven of verkommeren omdat ze niet mee kunnen komen in onze ingewikkelde samenleving. Bovendien: hoe je waarneemt, bepaalt ook welke kennis telt of geldig is. Anders gezegd, hoe zwaar telt de mening van iemand met een verstandelijke beperking, als we vooral de beperking zien? Hoe wegen we de (ervarings)kennis van een patiënt of diens familie? En welke kennis ‘wint’, als het gaat om het inrichten van de zorg en het maken van beleid? Onze verschillen in perspectief kunnen, kortom, grote praktische en politieke consequenties hebben.
Eveline Bolt