Dr. Petra Schaftenaar studeerde inrichtingswerk (HBO) en bedrijfskunde (WO) en promoveerde in 2018 bij Andries Baart op een onderzoek naar relationeel werken in de forensische psychiatrie. Zij werkt sinds 1993 in de forensische psychiatrie, in diverse functies (sociotherapeut, leidinggevende, manager, onderzoeker en vernieuwer) en in diverse instellingen (FPC, PBC, RIBW, FPK). Zij heeft haar eigen bedrijf, Metis Zorg, vanuit waar zij professionals opleidt, onderzoek doet en projectopdrachten aanneemt.

Voor Stichting Presentie verzorgt zij onder andere lezingen en scholing en is betrokken bij inhoudelijk ontwikkelwerk.

Publicaties van Petra Schaftenaar:

https://www.researchgate.net/profile/Petra_Schaftenaar 

Drs. Nathalie Kramers is onbezoldigd bestuurslid van Stichting Presentie vanaf 5 december 2018.
Zij is bestuurder van Jeugdbescherming Noord & Veilig Thuis Groningen.

Zorgvisie Magazine publiceerde een interview met Andries Baart en Jan Kremer over kwaliteit (Bart Kiers, Leren en verbeteren op alle niveaus, 27 juli 2018): https://www.zorgvisie.nl/magazine-artikelen/leren-en-verbeteren-op-alle-niveaus/

Wat we moeten doen om de problematiek rond mensen met verward gedrag op te lossen, weten we wel zo ongeveer. Dat zei emeritus hoogleraar Andries Baart in juni 2018 op het Zorg+Welzijn congres Mensen met verward gedrag. ‘Alleen het gebeurt niet, het is nog niet zover. Dus voorlopig is het niet opgelost.’ Daarom is Baart op zoek gegaan naar het antwoord op de vraag: wat doen we tot die tijd?

Lees hieronder het volledige artikel.

In juni 2018 verscheen een nieuw boek van Andries Baart, geschreven in samenwerking met Jan den Bakker: De ontdekking van kwaliteit. Theorie en praktijk van relationeel zorg geven.

Het boek is het resultaat van een intensieve zoektocht naar kwaliteit in met name de sectoren zorg en welzijn. Over kwaliteit kan vanuit de bedrijfskunde worden nagedacht, of vanuit de filosofie of bijvoorbeeld in operationele termen. Alle drie de manieren van denken hebben hun verdiensten maar ook hun moeilijkheden en beperkingen. Die worden beschreven. Bepleit wordt een kritische reflectie op zorgkwaliteit vanuit zorgethiek en presentie.

Door Baart (deels eerder) geagendeerde thema’s komen in het boek terug: zoals het verschil tussen verantwoorde zorg en goede zorg, het verschil tussen zorgrelatie en relationeel zorg geven, het cultiveren van kwaliteitsbewustzijn en de praktisch wijze professional die verstandigheid boven gehoorzaamheid stelt.

De thema’s komen samen in een ZorgEthisch Model (ZEM) waarmee over kwaliteit systematisch kan worden nagedacht vanuit de opgaven van de zorgontvanger. Het model leent zich voor diverse doeleinden: voor het bespreken van casuïstiek, het inrichten van de organisatie en het nadenken over verantwoording. Het boek geeft voorbeelden en formuleert vragen voor (zelf)onderzoek. Het ZEM is de afgelopen jaren intensief verkend en uitgeprobeerd in een Werkplaats Kwaliteit waarin 15 maatschappelijke organisaties participeerden. Daarnaast is ook volop geëxperimenteerd in allerlei organisaties. De ontwikkeling gaat echter verder. Via een QR-code in het boek kunnen steeds de meest actuele werkbladen worden gedownload.

In het kader van het verschijnen van dit boek werden in 2018 twee masterclasses gewijd aan dit onderwerp. Zie hier de presentatie die Andries Baart op 21 juni 2018 gaf ter inleiding op het boek.

Elly Beurskens, Marije van der Linde, Andries Baart (2019). Praktijkboek presentie. Bussum: Coutinho.

Bij presentie draait het om het scheppen van rechtvaardige en liefdevolle menselijke verhoudingen. De presentiebenadering streeft ernaar om ‘er te zijn met en voor’ hen die zijn aangewezen op professionele hulp en steun. Het Praktijkboek presentie geeft studenten en professionals inzicht in de presentiebenadering over de volle breedte.

Het boek bespreekt de thema’s die binnen de presentiebenadering een centrale rol spelen en de manier waarop deze thema’s in de praktijk kunnen worden uitgewerkt. Aandacht voor en toewijding aan de cliënt en het belang van relationeel werken staan centraal.
De uitgave biedt de (aankomend) professional de taal, concepten en praktische handvatten om het eigen vak op een presente, professionele en menslievende manier uit te voeren en daarop te reflecteren, binnen het eigen specifieke werkveld en de eigen vakbekwaamheid.

Het Praktijkboek presentie is voor en vanuit de praktijk geschreven. De bijbehorende website bevat beeldmateriaal, reflectieopdrachten en tal van kort- en langlopende praktijkcasussen, waarbij de auteurs lastige situaties niet uit de weg gaan. In de docentenhandleiding staan richtlijnen om de reflectieopdrachten te beoordelen. Ook is er aanvullend toetsmateriaal beschikbaar.

Toepassing in het onderwijs
Het Praktijkboek presentie is geschreven voor studenten van hbo-opleidingen op het gebied van zorg en welzijn en voor professionals die praktische nascholing volgen.

Auteurs
Elly Beurskens is als staflid bij de Stichting Presentie verantwoordelijk voor cursussen en scholing. Marije van der Linde is vanuit verschillende rollen betrokken bij veranderprocessen in organisaties. Andries Baart is buitengewoon hoogleraar aan de North-West University in Zuid-Afrika, geestelijk vader van de presentietheorie en oprichter van de Stichting Presentie.

Zie hier voor het inkijkexemplaar

Direct bestellen >>

Edith de Vries is de office manager bij Stichting Presentie. Zij zorgt ervoor dat alles zo goed mogelijk verloopt binnen de organisatie op het gebied van de administratie, organisatie en ondersteuning. Zij is ook het aanspreekpunt voor externe contacten en belangstellenden. Edith heeft de afgelopen 18 jaar veel ervaring opgedaan op secretarieel, administratief en organisatorisch gebied bij diverse bedrijven en organisaties. Haar ervaring en kwaliteiten zet ze in bij Stichting Presentie en daarnaast ook als zzp-er (virtual assistant) voor ondernemers.

Een publicatie over een tweejarig onderzoek dat Stichting Presentie i.s.m. Stichting Buurtpastoraat Utrecht en Stichting Me'kaar uitvoerde naar de praktijk van sociale professionals in twee Utrechtse wijken. 

In dit onderzoek naar professionals in het, zichzelf opnieuw uitvindende, sociaal domein stellen we het beeld van een duikelaar voor als typering van sociale professionaliteit. We doen verslag van een praktijk van professionals die - in het ‘leefwereldteam’ in twee Utrechtse wijken - proberen stem te geven aan kwetsbare mensen die in hun wijk samenleven. Met de opdracht van de WMO en verwante competenties in hun broekzak, laten ze op de vierkante millimeter zien dat hun praktijk draait om duikelen: om meebewegen en toch weer op positie komen - precies zoals een duikelaar doet. 

De hoofdconclusie is dat de huidige nadruk op vaardigheden en competenties onvoldoende is om professionals in de praktijk van alledag uit te rusten om in alle tientallen praktijksituaties te kunnen schakelen. We stellen daarom een positionele analyse voor van professionaliteit: eentje waarbij eerder de tussenpositie, de beweeglijkheid en het eigenstandige zwaartepunt van de sociale professional centraal staan, dan de technische vaardigheden om het vak uit te oefenen. We stellen het beeld van een verstandige duikelaar voor als nieuwe input in het professionaliseringsdebat.

Het boek bepleit daarmee een nieuwe taal om na te denken over sociale professionalisering: vanuit de specifieke positie en beweeglijkheid van de sociale professional. Aan de hand van tal van levendige casuïstiek – opgedolven via tientallen logboeken van de professionals zelf - neemt het boek de lezer mee de wijken in. Het geeft een uniek kijkje in de keuken van het sociaal domein; ook in dat deel van de keuken waar de boel ‘niet altijd wil garen’. 

Het boek is bedoeld voor sociale professionals in de wijk- en buurtteams en hun leidinggevenden. Het biedt tevens een beschrijving van een specifieke manier van leren en professionaliseren; daarmee is het relevant voor kennisinstituten en opleidingen van sociaal werkers. Tenslotte geeft het beleidsmakers en bestuurders handvatten voor de verdere inrichting van het gemeentelijk sociaal domein.

Judith Leest is sinds 2012 stafmedewerker bij Stg. Presentie. Ze doet onderzoek naar en schrijft over presentie in diverse praktijken van zorg en welzijn. Eveline Bolt analyseerde het empirisch materiaal, de logboeken van de deelnemers aan het leefwereldteam en de verslagen van de leerbijeenkomsten. Marije van der Linde was de afgelopen vier jaar de leerbegeleider van het leefwereldteam en dacht als co-researcher mee in het onderzoek naar deze praktijk.

Het boek is gratis te downloaden en tevens verkrijgbaar als hardcopy via Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft JavaScript nodig om het te kunnen zien. tegen betaling van €15,- (incl. 9% btw, excl. verzendkosten).

Download - Verstandig duikelen