In deze podcast -Vragen naar Zin- gaat Arie Berkhof, eigenaar van Opleidingsbureau Mensbeeld, in gesprek met Elly Beurskens, theoloog en stafmedewerker bij Stichting Presentie. Elly: "Hou eens op met zoeken en probeer je eens te laten vinden". De podcast is te beluisteren op Spotify
Nieuw cursusaanbod in januari 2024
Basismodule 1 'Introductie in de presentie' start op 26 januari 2024. Deze zesdaagse cursus biedt een grondige eerste kennismaking met de belangrijkste thema's in de presentiebenadering. Basismodule 2 'Verdieping in de presentie' start op 18 januari 2024. Bedoeld voor mensen die Basismodule 1 of een vergelijkbare presentiescholing gevolgd hebben en...
Buurtpastoraat Utrecht in tijden van corona: een onderzoek
Stichting Buurtpastoraat Utrecht heeft, samen met Prof. Dr. Andries Baart en oud-collega Monique de Bree een bescheiden onderzoek gedaan onder een zevental buurtbewoners. Hun werd gevraagd hoe ze terugkeken op de periode maart 2020 tot oktober 2021. Wat hield hen bezig in die (corona)tijd, wat hebben ze gemist of gewonnen,...
Podcast interview Marije van der Linde
‘Voor mij gaat het er heel erg over: mogen we met elkaar, als professionals, als ouders en alle betrokkenen (...) leren van wat moeilijk is?’ Zomaar een citaat uit een interview dat CDA-er René Peters had met Marije van der Linde, staflid van Stichting Presentie. In deze podcast gaat Marije...
Alicia
Column, uitgesproken op 28 mei 2018 tijdens een dialoogsessie van Jeugdzorg Nederland in het kader van het rapport 'Geweld in de jeugdzorg'. In november 2017 werd door de VPRO de documentaire: ‘Alicia’ uitgezonden. In deze indringende documentaire wacht Alicia al zeven jaar in kindertehuizen op een pleeggezin of gezinshuis. De...
Medische protocollen: tussen regels en goede zorg
Artikel verschenen in De Volkskrant van woensdag 30 november 2016 op pagina 13 Huisartsen wijken aan het sterfbed van patiënten geregeld af van de protocollen omdat die volgens hen goede zorg in de weg staan. Zorgethicus Guus Timmerman en zorghoogleraar Andries Baart ondervroegen zes ervaren huisartsen minutieus over hun ervaringen....
Protocollen
Reactie van Arnon Grunberg op het onderzoek van Guus Timmerman en Andries Baart ('Medische protocollen - tussen regels en goede zorg'), in zijn column 'Voetnoten' op de voorpagina van de Volkskrant op vrijdag 2 december 2016 'Als je mensen de hele tijd dwingt tot gehoorzaamheid, dan zorg je ervoor dat...
De tol van gehoorzaamheid
Ingezonden brief door Andries Baart, verschenen in dagblad Trouw op 13-10-2016 “Hoe kun je kwaliteit dan wel meten?” vraagt Marije van den Berg in Trouw van 13 oktober. Dat is een relevante vraag want de leden van Actiz, brancheorganisatie in de markt van zorg, wonen, welzijn en preventie, weigeren niet...
De patiënt is niet enkel een lichaam
Artikel verschenen in het NRC Handelsblad van dinsdag 20 augustus 2013 op pagina 19 Arts Eric de Winter gooit communicatie over de heg van de kwakzalver. Een weinigwetenschappelijke karikatuur, betogen Frans Vosman en Andries Baart. Het is niet meer reëel om van een arts communicatieve vaardigheden te eisen, betoogde gepensioneerd...
Dokteren gaat niet alleen over overleven
Volkskrant 24 september 2013 In deze ingezonden brief bepleit Andries Baart meer aandacht voor het relationele aspect in de behandeling van kankerpatiënten. Download hier de brief.
# 0 Presentie in coronatijd – blogs gebundeld
Met de blogserie 'Presentie in coronatijd' proberen we op allerlei manieren, zoals met columns, filmpjes, kennisdossiertjes, u een hart onder de riem te steken. U te inspireren om ook in deze hectische tijden ruimte te maken voor reflectie en u te voorzien van inhoudelijke voeding op het gebied van presentie....
#1 Van buiten naar binnen
Adelheid Roosen doet het. Hugo Borst doet het. En Stella Braam doet het: proberen te begrijpen hoe het is om te leven met dementie. Omdat ze zelf iemand lief hadden die dementie kreeg. En zo goed mogelijk voor hen wilden zorgen. De professionals, vrijwilligers en naasten in en rondom Zorgbalans...
#2 Als een marathon of een schoolkamp
‘De eerste keer dat ik als kind op schoolkamp ging. Hoe onveilig en alleen ik me toen voelde.’... ‘De stress die ik nu al kan ervaren als ik mijn sleutels of portemonnee of iPhone kwijt ben...’‘Wanneer je middenin de nacht wakker wordt. En even totaal niet meer weet waar je...
#3 Moeten lopen zonder benen
‘Stel je een mens voor met een zevendubbele jetlag, de wereld duizelt je, niets is meer wat het lijkt. Je snapt het niet meer. Hoe een haperend brein werkt, is geen hogere wiskunde. Bekijk een gezond brein en een flink haperend brein en je ziet dat een deel gewoon “verschrompeld”is....
#4 Glimp van mee-leven
We zijn in dit onderzoek opzoek naar antwoorden op de vraag hoe het is het om iemand met vergevorderde dementie te zijn. We bevragen daar medewerkers over (zie zorgblog#2). Maar bovenal gaan we een tijdje van heel dichtbij mee-leven met enkele bewoners. Over onze eerste ontmoetingen met een van de...
#5 ‘Ik speel niet een dementerende, maar mezelf’
‘Kunnen we misschien iets leren van mensen die als vak hebben om zich in te leven in mensen met vergevorderde dementie?’ Dat vroegen we ons af toen we ons onderzoek ‘Dementie van binnenuit’ ontworpen. Trainingsacteurs helpen (aanstaande) zorgprofessionals oefenen met moeilijke situaties. Ze spelen bijvoorbeeld iemand die ‘onbegrepen gedrag’ laat...
#6 Opgesloten, kwijtgeraakt en aan de kant
‘Ik loop oriëntatieloos door een zwarte ruimte en kan de uitgang niet vinden. Ik heb niet meer door dat ik in nu hier in deze kamer zit. Ik dool in een ruimte... waarin ik... de deur niet meer kan vinden. Er zijn deuren maar die herken ik niet. Alles is...
#7 Agressie is verdediging
Na twee eerdere verhalen van trainingsacteurs over je inleven in iemand met dementie en welke kennis dat oplevert, vormt dit het slot van dit drieluik.Het derde verhaal dat de acteurs ons vertelden, gaat over wat zeervaren in het ontvangen van zorg. Goede zorg voor mensen met dementie staat of valt...
#8 Praten zonder verstaan te worden
In de blog 'Glimp van leven' stelden we Els voor, de eerste bewoonster met wie we een tijdje ‘meeleefden’. In dit blog vertellen we iets over Coby (We vroegen uiteraard aan haar naasten of we dit stukje over haar mochten publiceren). Ook haar volgden we, op zoek naar antwoorden op...
#9 In je lijf (moeten) wonen
We zijn nu zo’n jaar onderweg. Met dit onderzoek hoe het is om iemand te zijn met vergevorderde dementie en afhankelijk van zorg in een verpleeghuis. Dat gaat zo: Zorgbalans kiest bewoners uit. Een van mijn collega’s gaat zo’n bewoner dagenlang‘volgen’: ze zitten naast die bewoner, wachten als zij of...
#10 Mezelf-met-dementie
'Je bent nu jezelf-met-dementie. Dit is je huis en hier zijn de boodschappen die je net hebt gedaan.’ Dat was, in het kort, de introductie. Gisteren gingen wij –de mensen die onderzoek doen binnen Zorgbalans op zoek naar de vraag hoe het is om te leven met (vergevorderde) dementie, samen...
#11 Sprakeloos
Ze is een stoer mens. Het type ‘niet lullen, maar poetsen’. Moet niets hebben van betutteling en waardeert de medewerkers die botte humor op haar loslaten. Ze reisde tot voor kort nog veel; ging met haar zoon naar Egypte of Marokko. Beeldjes van sfinxen zijn de stille getuigen op haar...
#12 Zonder verhaal verdwijn je
Taal. We kunnen eigenlijk niet zonder. Als kind word je ingewijd in het leven via woorden. Taal is hoe we een weg zoeken in de wereld. Hoe we relaties bouwen en onderhouden. Hoe we liefhebben en ruzie maken. Hoe we bestaan. Zonder taal, en zonder verhaal, verdwijn je eigenlijk een...
#13 Windstil
‘Leentje ligt in bed. Af en toe gaan de ogen open. Er lijkt een pijnlijke trek op haar gezicht te lezen, ze kromt haar rug een beetje. Op de gang hoest een man, een deur klapt hard. Frons, mondhoeken naar beneden. Voorfilmpjes op TV, ogen dicht. Haar hand die tegen...
#14 Klein podium voor lijden
Op een avond zap ik langs een uitzending op tv. Het gaat over mensen met dementie, wilsbeschikkingen en levenseinde. Wat me raakt is de terugkerende uitspraak van een arts: als mensen eenmaal diep in hun dementie zijn, dan beseffen ze niks meer. En dus lijden ze ook niet meer ondraaglijk....
#15 Samen Jacques zijn
‘Cansu gaat zijn kamer binnen en maakt hem wakker. Jacques zit meteen monter op de rand van zijn bed. Cansu: “Je krijgt eerst je bril”. Jacques tikt kordaat zijn hakken tegen elkaar en staat dan op. Hij pakt niet de uitgestoken hand van de medewerkster, maar vraagt wel dingen aan...
#1 Menselijke maat
In november 2012 begon een kersverse Staatssecretaris van VWS aan een taaie klus: de hervorming van de langdurige zorg. In een radio-interview op 2 januari 2013 licht Martin van Rijn toe dat zorg niet gaat over de vraag of een cliënt recht heeft op 2,3 uur aan zorg, maar over...
#2 Over de taarten van Abel en dunne ernst
Wie kent het niet: het wil al een tijd niet vlotten. In je werk loopt de druk op, je hebt vaak ruzie met je puberzoon en je slaapt de laatste tijd slechter en voelt je somber. Je belt een vriend en stelt voor om een boswandeling te maken of samen...
#3 Van straatacoach tot saunanorm
Diederik Samsom, toen nog ‘gewoon’ kamerlid van de PvdA, werkte bijna een jaar in het geheim als Amsterdamse straatcoach. Door een recent rapport liggen de straatcoaches onder vuur omdat ze de veiligheid niet zouden verbeteren. Maar voor Samsom had het werk een andere functie dan criminaliteit bestrijden. Hij wilde iets...
#4 Over de beer die op de maan liep
De bekroonde film Kauwboy werd door de Nederlandse filmpers uitgeroepen tot beste jeugdfilm van 2012. De tienjarige Jojo sluit vriendschap met een kauw: zijn enige troost in een tragische gezinssituatie en een moeizame opvoeding. Maar tussen de regels toont de film iets over kijken, oordelen en inschatten. Daarmee is het...
#5 Van tellen naar vertellen
Er was eens een huis dat mensen opving die aan het sterven waren: de palliatieve zorg. Ze kregen er medische zorg, maar kwamen er ook voor een activiteit of een gesprek. Dat huis kreeg subsidie van een overheid, maar moest uiteraard wel laten zien wat het voor dat geld deed....
#6 Waar het tocht in de stad
In 2010 is een prachtig initiatief opgericht: de Wikistad. Pieter Hilhorst en Jos van der Lans lanceerden een gedroomde stad waar mensen, in plaats van systemen, de problemen aanpakken en oplossen. Intussen zijn er in Wikistad ‘broedplaatsen van sociale veerkracht’ waar vrouwen elkaar helpen; ‘bondgenoten in de buurt’ stimuleren burgers...
#7 De lieve dokter
Komt een vrouw bij de dokter. Ze is al jaren patiënt van de oncoloog die spreekuur houdt. Borstkanker maakte dat eerst haar rechterborst, en later ook haar linkerborst werd geamputeerd. De laatste jaren komt ze regelmatig terug voor bloedonderzoek en scans. Vandaag is een blijde dag. De laatste onderzoeken zijn...
#8 Diagnostiek op de fiets
Stel: u bent de ouder van een kind met wie het niet zo lekker gaat. Uw kind heeft leermoeilijkheden en vertoont lastig gedrag. Na een lange gang van schooladviezen, doorverwijzingen en hulpverleners, krijgt u te maken met de AWBZ, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Op de site van het Centrum...
#9 Het verhaal van Jaap of: scharrelen tussen de regels
Jaap woont zelfstandig met langdurige ambulante AWBZ-begeleiding. Vroeger gaf hij leiding aan een eigen zaak, tot hij een psychose kreeg en werd opgenomen. Hij kampt met stemmen die hem vertellen dat hij een demon is. Hij is verbaal agressief en dreigt steeds een eind aan zijn leven te maken. Ondanks...
#10 Als een vriend
De Somalische Awa is moeder van Ghedi. Mieke werkt bij het consultatiebureau en komt al langere tijd bij Awa thuis. Ze bespreekt vragen over de opvoeding maar leest ook een verhaaltje voor aan Ghedi. Awa is alleenstaand, ontvluchtte de oorlog en spreekt geen Nederlands. Ghedi heeft een ontwikkelings-achterstand en autisme....
#11 Driss of de X-factor in de zorg
De kaskraker Intouchables uit 2011 vertelt het verhaal van de aan een rolstoel gekluisterde miljonair Philippe in Parijs. De verlamde aristocraat is op zoek naar een nieuwe verzorger. Een van de sollicitanten is Driss, een jonge ex-delinquent uit de banlieue van Parijs, die voor zijn uitkering af en toe moet...
#12 Het dilemma van de apotheker
Er was eens een man, Heinz genaamd. De vrouw van Heinz was ernstig ziek en had dure medicijnen nodig. Maar Heinz kon de medicijnen niet meer betalen. Moest Heinz zijn vrouw laten sterven of de medicijnen gaan stelen? Dit dilemma legde een beroemde psycholoog, Kohlberg genaamd, begin jaren '70 voor...
#13 Verstandig doormodderen als goede zorg
Maria is een Antilliaanse vrouw van midden twintig. Ze heeft een dochtertje en woont nog bij haar moeder. Na een jeugd vol geweld, gaat ze intussen zelf haar moeder te lijf. Ze heeft een laag IQ, grote financiële problemen, moet eigenlijk uit huis maar kan niet alleen wonen; in periodes...
# 2 Schoolwerk
Mijn gezinshuisdochter van 9 zit naast mij aan mijn bureau in mijn kantoor haar werk voor school te maken. in ons gezinshuis met zes kinderen, proberen we het ritme van school enigszins vast te houden. En ik probeer ook nog iets van mijn werk voor elkaar te krijgen. Terwijl naast...